نوش‌خط برگردان پارسی برای واژه‌ی بیگانه‌ی «ددلاین» یا «ضرب‌العجل» است.
🔹 در کارهای نوشتاری، پژوهشی یا هر گونه کار گروهی، همیشه زمانی برای پایان کار و رساندن آن به فرجام به دید گرفته می‌شود. این زمان‌بندی را در انگلیسی Deadline و در عربی «ضرب‌الاجل» می‌گویند. در پارسی می‌توان آن را نوش‌خط نامید.
چرا نوش‌خط؟
واژه‌ی نوش در زبان‌های ایرانی کهن چندین بار معنایی داشته است:
- در اوستایی و پهلوی: نوش / nuš به معنای «زندگی، کام، بهره، نوشیدنی».
- در برخی بافت‌ها: نمادِ ماندگاری و جاودانگی.
واژه‌ی انوش / anūš (با پیشوند نفی «اَ- / an-») به معنای بی‌مرگ، جاوید به کار می‌رفته است. از همین‌جاست که نام‌های تاریخی مانند انوشیروان یا ترکیب «انوشه‌روان» پدید آمده‌اند که معنای «روان جاوید و خوشبخت» دارند.
از این رو:
- نوش = زندگی، کام، بهره.
- انوش = جاوید، فنا‌ناپذیر.
- انوشه = جاودان و خجسته.
نوش‌خط یعنی چه؟
«خط» در پارسی به معنای مرز، کران، نوشته است.
پس نوش‌خط یعنی:
- خطی که مرز پایان کار را جاوید و دگرگون‌ناپذیر می‌سازد.
- مرزی روشن که ماندگار و ناگزیر است.
این معنا درست همان چیزی است که امروز از «ددلاین» یا «ضرب‌الاجل» می‌خواهیم: زمانی روشن و پایانی استوار برای انجام کار.
برابرهای دیگر
- همتای عربی: ضرب‌الاجل.
- در گفتار امروز: مهلت، فرجه، فرصت.
- در پارسی سره: بیدرنگ، باشتاب، زود.
نمونه کاربرد
- «پژوهشگر باید گزارش خود را تا نوش‌خط خواسته شده، آماده کند.»
- «اگر به نوش‌خط نرسانی، سفارش پذیرفته نمی‌شود.»
[su_highlight background=”#fffce3″ color=”#۰۱۰۱۰۱″]«ددلاین را فراموش کنید؛ از امروز با نوش‌خط، مرز روشن زمان را به پارسی بگویید.»[/su_highlight]
